Zadania Nadzoru Budowlanego:

Do właściwości Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego jako organu pierwszej instancji należą zadania i kompetencje, o których mowa w: art. 36 ust. 4, art. 40 ust. 2, art. 41 ust. 4, art. 44 ust. 1, art. 48, 49, 49a, 49b, 50, 50a, 51, 54, 55, art. 57 ust.4, art.59, 59a, 59c ust. 1, art. 59d ust. 1, art. 59 g ust. 1, art. 62 ust. 3, art. 65, 66, art. 67 ust. 1, art. 68, 69, 70 ust.2, art. 71 ust. 3, art.71a ust. 1, 2 i 4, art. 74, 75 ust. 1 pkt.3 lit. a, art. 76, 78, art. 80 ust. 2, pkt 1, art. 81, art. 81a, art. 81c, art. 82b ust. 1 pkt 2 i 3 oraz art. 97 ust. 1 - art. 83. 1. ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku - Prawo budowlane 
 

Zadania Nadzoru Budowlanego wykonują następujące organy (art. 80 ust.2):

• Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego
• Wojewoda przy pomocy Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego, jako Kierownika Wojewódzkiego Nadzoru Budowlanego, w chodzącego w skład zespolonej administracji wojewódzkiej,
• Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego.

Do właściwości (art. 83 ust.1) Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego, jako organu pierwszej instancji należą zadania i kompetncje:

1. Obowiązki w postępowaniu poprzedzającym rozpoczęcie robót budowlanych

   1. Przenoszenie na rzecz innego podmiotu decyzji w sprawie zatwierdzenia projektu budowlanego zamiennego i pozwolenia na wznowienie robót budowlanych - art. 40 ust. 2,

   2. Przyjmowanie od inwestora zawiadomień o zamierzonym terminie rozpoczęcia robót budowlanych, dla których jest wymagane pozwolenie na budowę - art. 41 ust. ,
      
      Kompetencje w zakresie budowy i oddawania obiektów do użytku

   3. Wydawanie nakazów w drodze decyzji, nakazujących rozbiórkę obiektu budowlanego lub jego części, będącego w budowie albo wybudowanego bez wymaganego pozwolenia na budowę - art. 48 ust.1,

   4. Wydawanie postanowień o wstrzymaniu robót budowlanych, wykonywanych bez pozwolenia na budowę - art. 48 ust. 2,

   5. Ustalenie, w drodze postanowienia, wysokości opłaty legalizacyjnej - art. 49 ust. 1,

   6. Nakładanie, w formie postanowienia, obowiązku usunięcia wskazanych nieprawidłowości w zakresie:

      1. - zgodności projektu zagospodarowania działki lub terenu z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, a w szczególności z ustaleniami: obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy;
      2. - kompletności projektu budowlanego i posiadania wymaganych opinii;
      3. - uzgodnień, pozwoleń i sprawdzeń;
      4. - badania wykonania projektu budowlanego przez osobę posiadającą wymagane uprawnienia budowlane - art. 49 ust.1

   7. Wydawanie decyzji nakazującej rozbiórkę obiektu budowlanego lub jego części, będącego w budowie albo wybudowanego bez wymaganego pozwolenia na budowę, w przypadku nie usunięcia przez inwestora wskazanych nieprawidłowości lub w przypadku nie uiszczenia w terminie opłaty legalizacyjnej - art. 49 ust. 3,

   8. Wydawanie decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego i pozwoleniu na wznowienie robót - art. 49 ust. 4 pkt 1,

   9. Wydawanie decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego, jeżeli budowa została zakończona - art. 49 ust. 4 pkt 2,

   10. Wydawanie postanowienia o zwrocie opłaty legalizacyjnej w przypadku uchylenia decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego i pozwoleniu na wznowienie robót - art. 49a,

   11. Wydawanie decyzji nakazującej rozbiórkę obiektu budowlanego lub jego części, będącego w budowie, albo wybudowanego bez wymaganego zgłoszenia, bądź pomimo wniesienia sprzeciwu przez właściwy organ - art. 49b ust. 1,

   12. Wydawanie postanowienia o wstrzymaniu prowadzenia robót budowlanych (gdy budowa nie została zakończona), wykonywanych bez wymaganego zgłoszenia, bądź pomimo wniesienia sprzeciwu przez właściwy organ oraz nakładającej na inwestora obowiązek wykonania określonych czynności - art. 49b ust. 2;

   13. Wydawanie decyzji nakazującej rozbiórkę obiektu budowlanego lub jego części, będącego w budowie albo wybudowanego bez wymaganego zgłoszenia bądź pomimo wniesienia sprzeciwu przez właściwy organ, w przypadku nie spełnienia określonych czynności - art. 49b ust. 3

   14. Wydawanie postanowienia o ustaleniu wysokości opłaty legalizacyjnej - art. 49b ust. 4;

   15. Wydawanie, w drodze postanowienia, zezwolenia na dokończenie budowy art. 49b ust. 6;

   16. Wydawanie postanowienia o wstrzymaniu prowadzenia robót budowlanych (w przypadku innym niż budowa bez wymaganego pozwolenia na budowę lub wykonywanie robót budowlanych bez wymaganego zgłoszenia) wykonywanych:

       1. - bez wymaganego pozwolenia na budowę albo zgłoszenia,
       2. - w sposób mogący spowodować zagrożenie bezpieczeństwa ludzi lub mienia bądź zagrożenie środowiska,
       3. - na podstawie zgłoszenia z naruszeniem art. 30 ust. 1,
       4. - w sposób istotnie odbiegający od ustaleń i warunków określonych w pozwoleniu na budowę, projekcie budowlanym lub w przepisach - art. 50 ust. 1;

   17. Wydawanie decyzji nakazującej rozbiórkę obiektu budowlanego lub jego części, wykonywanego pomimo wstrzymania robót budowlanych - art. 50a pkt 1 w związku z art. 48 ust. 2 lub art. 49b ust. 2;

   18. Wydawanie decyzji nakazującej rozbiórkę części obiektu budowlanego, wykonanej po dostarczeniu postanowienia o wstrzymaniu robót budowlanych, bądź decyzji nakazującej doprowadzenie obiektu budowlanego do stanu poprzedniego - art. 50a pkt 1 w związku z art. 50 ust. 1;

   19. Wydawanie decyzji nakazującej zaniechanie dalszych robót budowlanych bądź rozbiórkę obiektu lub jego części, bądź doprowadzenie obiektu do stanu poprzedniego - art. 51 ust. 1 pkt 1;

   20. Nakładanie, w drodze decyzji, obowiązku wykonania określonych czynności w celu doprowadzenia wykonanych robót budowlanych do stanu zgodnego z prawem, określając termin ich wykonania - art. 51 ust. 1 pkt 2;

   21. Nakładanie, w drodze decyzji, obowiązku sporządzenia i przedstawienia, w określonym terminie, projektu budowlanego zamiennego, uwzględniającego zmiany wynikające z dotychczas wykonanych robót budowlanych - art. 51 ust. 1 pkt 3;

   22. Wydawanie decyzji o stwierdzeniu wykonania obowiązku wykonania określonych czynności lub robót budowlanych - art. 51 ust. 3 pkt 1;

   23. Wydawanie decyzji nakazującej zaniechanie dalszych robót budowlanych - art. 51 ust. 3 pkt 2 oraz art. 51 ust. 5;

   24. Wydawanie decyzji nakazującej rozbiórkę obiektu budowlanego lub jego części - art. 51 ust. 3 pkt 2 oraz art. 51 ust. 5;

   25. Wydawanie decyzji nakazującej doprowadzenie obiektu do stanu poprzedniego - art. 51 ust. 3 pkt 2 oraz art. 51 ust. 5;

   26. Wydawanie decyzji w sprawie zatwierdzenia projektu budowlanego zamiennego i pozwolenie na wznowienie robót budowlanych - art. 51 ust. 4;

   27. Wydawanie decyzji w sprawie zatwierdzenia projektu budowlanego zamiennego - art. 51 ust. 4;

   28. Przyjmowanie zawiadomień inwestora o zamiarze przystąpienia do użytkowania obiektu budowlanego, wybudowanego na podstawie pozwolenia na budowę albo zgłoszenia budowy, o której mowa w art. 29 ust. 1 pkt 1a i 19a;

   29. Wnoszenie, w drodze decyzji, sprzeciwu do użytkowania obiektu budowlanego - art. 54;

   30. Określenie kiedy wymagane jest pozwolenie na użytkowanie - art. 55;

   31. Wzywanie inwestora do uzupełnienia braków lub nieścisłości w dokumentach załączonych do zawiadomienia o zakończeniu budowy - art. 57 ust. 4;

   32. Wymierzanie kary z tytułu nielegalnego użytkowania obiektu budowlanego - art. 57 ust. 7;

   33. Wydawanie, w drodze decyzji, pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego - art. 59 ust. 1;

   34. Wydawanie, w drodze decyzji, pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego, określającego warunki użytkowania tego obiektu - art. 59 ust. 2;

   35. Wydawanie, w drodze decyzji, pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego, uzależniającego jego użytkowanie od wykonania, w oznaczonym terminie, określonych robót budowlanych - art. 59 ust. 2;

   36. Wydawanie, w drodze decyzji pozwoleń na użytkowanie obiektu budowlanego, pomimo niewykonania wszystkich robót budowlanych, z możliwością określenia terminu ich wykonania - art. 59 ust. 3;

   37. Wydawanie decyzji odmawiającej pozwolenia na użytkowanie - art. 59 ust. 5;

   38. Przesyłanie decyzji o pozwoleniu na użytkowanie obiektu budowlanego organowi, który wydał decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu - art. 59 ust. 6;

   39. Przeprowadzenie na wezwanie inwestora, obowiązkowej kontroli budowy, w celu stwierdzenia prowadzenia jej zgodnie z ustaleniami i warunkami określonymi w pozwoleniu na budowę - art. 59a ust. 1;

   40. Zawiadomienie inwestora o terminie obowiązkowej kontroli, w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania art. 59c ust. 1;

   41. Sporządzanie protokołu z obowiązkowej kontroli - art. 59d ust.1;

   42. Odmawianie, w drodze decyzji, udzielenia pozwolenia na użytkowanie - art. 59f ust. 6;

   43. Wymierzanie, w drodze postanowienia, kary z tytułu nieprawidłowości stwierdzonych w trakcie obowiązkowej kontroli - art. 59g ust. 1. 

        

       Kompetencje w zakresie utrzymania obiektów budowlanych

   44. Nakazywanie, w drodze decyzji, przeprowadzenia obowiązkowych kontroli stanu technicznego obiektu budowlanego, a także zażądanie przedstawienia ekspertyzy stanu technicznego obiektu lub jego części (w przypadku stwierdzenia nieodpowiedniego stanu technicznego obiektu budowlanego lub jego części, mogącego spowodować zagrożenie: życia lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia bądź środowiska) - art. 62 ust. 3;

   45. Dysponowanie prawem do żądania udostępnienia potrzebnych dokumentów - art. 65;

   46. Nakazywanie, w drodze decyzji, usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości przy istniejącym obiekcie budowlanym, który znajduje się w nieodpowiednim stanie technicznym, jest użytkowany w sposób zagrażający życiu lub zdrowiu ludzi, środowisku lub bezpieczeństwu mienia, albo powoduje swym wyglądem oszpecenie otoczenia, z możliwością zakazania w całości lub w części jego użytkowania do czasu usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości - art. 66;

   47. Nakazywanie, w drodze decyzji, rozbiórki obiektu budowlanego nie użytkowanego lub niewykończonego, nie nadającego się do remontu, odbudowy lub wykończenia - art. 67 ust. 1;

   48. Uzgadnianie nakazu rozbiórki obiektu budowlanego objętego ochroną konserwatorską z wojewódzkim konserwatorem zabytków - art. 67 ust. 3;

   49. Nakazywanie, w drodze decyzji, wyłączenia w określonym terminie całości lub części budynku z użytkowania, w razie stwierdzenia potrzeby opróżnienia w całości lub w części budynku przeznaczonego na pobyt ludzi, bezpośrednio grożącego zawaleniem - art. 68;

   50. Zapewnienie na koszt właściciela lub zarządcy obiektu budowlanego, zastosowania niezbędnych środków zabezpieczających, celem usunięcia niebezpieczeństwa dla ludzi lub mienia - art. 69;

   51. Przyjmowanie protokołu z przeprowadzonej kontroli stanu technicznego obiektu budowlanego lub jego części - art. 70 ust. 2;

   52. Przeprowadzanie kontroli obiektów budowlanych w trybie określonym art. 70 ust. 2 Prawo budowlane mających na celu potwierdzenie usunięcia stwierdzonych uszkodzeń i uzupełnienia braków, o których mowa w ustępie 1 w/w przepisu;

   53. Wstrzymanie, w drodze postanowienia, użytkowania obiektu budowlanego lub jego części, w przypadku zmiany sposobu użytkowania bez wymaganego zgłoszenia - art. 71a ust. 1 pkt 1;

   54. Nakładanie obowiązku przedstawienia niezbędnych dokumentów, wymaganych przy zgłoszeniu zmiany sposobu użytkowania - art. 71a ust. 1 pkt 2;

   55. Ustalenie, w drodze postanowienia, wysokości opłaty legalizacyjnej - art. 71a ust. 2;

   56. Nakazywanie, w drodze decyzji, przywrócenie poprzedniego sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części -art. 71a ust. 4;

   57. Prowadzenie ewidencji obiektów wielkopowierzchniowych oraz zgłoszeń osób dokonujących kontroli tych obiektów (kontrole powinny być przeprowadzane 2 razy w roku, tj. do 31 maja oraz do 30 listopada) - art. 62 ust. 1 pkt 3 

        

       Zadania w razie katastrofy budowlanej

   58. Przeprowadzanie postępowania wyjaśniającego w sprawie przyczyn powstania katastrofy budowlanej - art. 74;

   59. W przypadku katastrofy budowlanej w budowanym, rozbieranym lub użytkowanym obiekcie budowlanym, przyjmowanie od kierownika budowy (robót), właściciela, zarządcy lub użytkownika obiektu, zawiadomienia o katastrofie - art. 75 ust. 1 pkt 3 lit. a;

   60. Powołanie komisji w celu ustalenia przyczyn i okoliczności katastrofy budowlanej oraz zakresu czynności niezbędnych do likwidacji zagrożenia bezpieczeństwa ludzi lub mienia, a także powiadomienia o katastrofie organu nadzoru budowlanego wyższego stopnia oraz Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego - art. 76;

   61. Określenie, w drodze decyzji, zakresu i terminu wykonania niezbędnych robót w celu uporządkowania terenu katastrofy i zabezpieczenia obiektu budowlanego do czasu wykonania robót doprowadzających obiekt do stanu właściwego - art. 78 ust. 1;

   62. Zlecenie na koszt inwestora, właściciela lub zarządcy obiektu budowlanego sporządzenia ekspertyzy, jeżeli jest to niezbędne do wydania decyzji lub do ustalenia przyczyn katastrofy - art. 78 ust. 2. 

        

       Kompetencje w zakresie odpowiedzialności zawodowej w budownictwie

   63. Przeprowadzanie postępowania wyjaśniającego w sprawie odpowiedzialności zawodowej w budownictwie - art. 97 ust. 1;

   64. Składanie wniosków w sprawie odpowiedzialności zawodowej w budownictwie - art. 97 ust. 1. 

        

       Pozostałe zadania

   65. W przypadku bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia ludzi związanych z budową, utrzymaniem lub rozbiórką obiektów budowlanych - wykonywanie poleceń Starosty dotyczących podjęcia czynności zmierzających do usunięcia tego zagrożenia - art. 89c ust. 1;

   66. Przeprowadzanie kontroli działalności organów administracji architektoniczno - budowlanej i kierowanie do właściwych organów zaleceń pokontrolnych - art. 84b;

   67. Przyjmowanie od właścicieli, użytkowników wieczystych lub zarządców nieruchomości, a także obiektu, urządzenia budowlanego, instalacji przemysłowej lub innego miejsca zawierającego azbest, oceny stanu wyrobów budowlanych zawierających azbest - § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 kwietnia 2004 r. w sprawie sposobów i warunków bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest;

   68. Przyjmowanie od wykonawcy prac, polegających na zabezpieczeniu lub usunięciu wyrobów zawierających azbest z obiektu, urządzenia budowlanego lub instalacji przemysłowej, zgłoszenie tego faktu - § 6 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 kwietnia 2004 r. w sprawie sposobów i warunków bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów zwierających azbest;

   69. Nakładanie mandatów karnych lub kierowanie wniosków o ukaranie do sądu grodzkiego. Zawiadomienie o popełnionych wykroczeniach policji - § 2 Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 października 2002 r. w sprawie nadania pracownikom organów nadzoru budowlanego uprawnień do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego w zw. z art. 95 § 1 i art. 96 § 1 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia.

Schemat organizacyjny

Organem wyższego stopnia w stosunku do Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego
jest Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego